Financiële positie

Op basis van artikel 20 lid 1b en artikel 22 lid 1 van het BBV nemen we voor de jaren t/m 2029 een geprognosticeerde balans op. 

Het EMU-saldo is een indicator van de gezondheid van de overheidsfinanciën. Aan de omvang van het EMU-saldo zijn Europese normen gesteld (maximaal -3%). Gemeenten dragen bij aan de beheersing van dit saldo. Gemeenten geven hiervoor in de begroting meerjarig inzicht in het EMU-saldo. Sturing op het EMU-saldo is voor gemeenten minder relevant. In de (meerjaren)begroting sturen gemeenten namelijk op basis van het baten- en lastenstelsel. Het EMU-saldo gaat uit van ontvangsten en uitgaven berekend op transactiebasis.

Op 23 maart 2023  is de Nota Investerings- en Afschrijvingsbeleid door de raad vastgesteld. De doelstelling van deze nota is het formuleren van beleid en vastleggen van uniforme regels voor:
- (Het aangaan van) investeringen;
- Activeren van activa;
- Waarderen van activa;
- Afschrijven van activa.
Investeringen worden vastgesteld door de gemeenteraad. Dit gebeurt door hiervoor een bedrag in de programmabegroting (of in een begrotingswijziging) op te nemen. Bij de noodzaak tot doorschuiven van investeringskredieten langer dan 2 jaar wordt hiervoor een afzonderlijk voorstel aan de raad voorgelegd ter besluitvorming.

Bij het vaststellen van deze begroting wordt de 1e jaarschijf 2026 beschikbaar gesteld. Voor het jaar 2026 zijn onderstaande investeringen opgenomen. Zoals vastgelegd in de Nota Investerings- en Afschrijvingsbeleid start de afschrijving op 1 januari van het jaar volgend op het jaar waarin het actief gereed is c.q. verworven wordt. (In de Programmabegroting wordt uitgegaan van het jaar T +1).

Investeringen met economisch nut waarvoor een heffing wordt geheven
Gemeentelijk Programma Water en Riolering (nrs. 1 t/m 8)
Investeringen voor rioleringsprojecten zijn opgenomen in het Gemeentelijk Programma Water en Riolering 2023-2027. Dit plan beschrijft op hoofdlijnen hoe richting wordt gegeven aan de rioleringszorg in de gemeente. Het betreft een strategie voor de lange termijn. In het plan is vastgelegd welke personele en financiële middelen er nodig zijn om de strategie te kunnen realiseren.

Vervanging ondergrondse containers (nr 9)
Conform het vervangingsschema worden in 2026 ondergrondse containers vervangen.

Investeringen met economisch nut, overig
Vervanging armaturen in led-verlichting 2026 (nr 10)
Betreft een project van 5 jaren (t/m 2027) om ruim 1.700 armaturen te gaan vervangen door led-verlichting welke tevens gedimd kan worden. 

Aanpassing strooimachines 2026 (nr 11)
De huidige machines moeten worden aangepast zodat deze ook nat kunnen strooien.

Autoladers wagenloods (nr 12)
Voor het opladen van de elektrische auto's bij de buitendienst moeten de opladers worden geïnstalleerd.

Vervangen auto's buitendienst (nrs 13 t/m 15)
Conform het vervangingsschema wordt de huidige vervangen.

Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut
Vervanging/rehabilitatie wegen 2026 (nr 16)
Op basis van het vastgestelde beheerplan wegen 2020-2024 is voor het jaar 2026 een investering opgenomen.

Aanleg Way finding fiets Eerbeek 2026 (nr 17)
Dit krediet is in navolging op de herinrichting van de ruimte Spoorzone Eerbeek. Ee goede fietsverbinding draagt bij aan de verspreiding van het toerisme over de Veluwe en voegen we een bezoekersmotief toe aan het dorp Eerbeek. Vanuit de Regiodeal wordt 50% van de investering bijgedragen.

Hieronder de geplande investeringen voor de jaren 2027 tot en met 2029.

Reserves en voorzieningen vormen een belangrijk onderdeel van de vermogenspositie van de gemeente Brummen. In september 2025 is de Nota reserves en voorzieningen gemeente Brummen 2025 door de raad vastgesteld. Bij de begroting wordt de verwachte ontwikkeling van de reserves en voorzieningen aangegeven. Het daadwerkelijke verloop van de reserves en voorzieningen wordt jaarlijks inzichtelijk gemaakt in de jaarstukken.

De nota geeft het onderscheid tussen reserves en voorzieningen weer.
Reserves behoren tot het eigen vermogen en zijn vrij besteedbaar. De gemeenteraad kan besluiten voor een bepaald doel bestemmingsreserves te vormen en kan deze bestemming te allen tijde wijzigen.

Voorzieningen behoren tot het vreemd vermogen en zijn niet vrij besteedbaar. Zij moeten worden aangewend voor het doel waarvoor zij in het leven zijn geroepen. Voorzieningen worden gevormd ten laste van het programma. De aanwending komt vervolgens ten laste van de gevormde voorziening. Een voorziening moet de omvang hebben van de betreffende verplichting/risico.

Algemene reserves
Algemene reserve
Opvangen van risico’s en dekken van incidentele uitgaven als het weerstandsvermogen ruim voldoende is. 

Behoedzaamheidreserve
Opvangen van risico’s en tegenvallers als gevolg van scherper ramen in de begroting. Opvangen onvoorziene schokken bij de algemene uitkering

Rekeningresultaat
In het raadsvoorstel/-besluit bij de jaarstukken wordt door de raad bepaald hoe het resultaat bestemd wordt. 

Bestemmingsreserves
Toerisme en Recreatie
Deze bestemmingsreserve is gericht op een versterking van de toeristische recreatieve sector. Daarbij gaat het om infrastructurele maatregelen, lokaal gastheerschap, promotie en marketing en de cofinanciering van passende initiatieven. Er wordt 25% van de opbrengst toeristenbelasting aan deze reserve toegevoegd.
De bestaande jaarlijkse structurele lasten voor het versterken van het toeristisch karakter van de gemeente worden aan deze reserve onttrokken.
Verder kunnen incidentele bijdragen uit deze reserve worden bekostigd. Deze reserve kent een plafond van 1 miljoen.

Duurzaamheid
De reserve wordt gevoed vanuit de begroting. Vanuit deze reserve worden projecten in het kader van klimaat en duurzaamheid gedekt.

Ligt op Groen
De reserve wordt gevoed door bijdrages uit woningbouwinitiatieven. We innen deze bijdrages via grondexploitaties of anterieure overeenkomsten, (conform de Grondexploitatiewet). In de Structuurvisie (ROV) Ligt op Groen uit 2006 staan de contouren van dit fonds.
De beschikbare middelen zijn gericht op de groene kwaliteit van ons gebied. Hierbij moet op de eerste plaats worden gedacht aan kosten voor versterking van landschapskenmerken en verbetering van omgevingswaarden.

Centrum Brummen
Ontwikkeling centrumgebied van het dorp Brummen. Dotaties vinden plaats uit de positieve saldi van de grondexploitaties en verkopen van onroerende goederen welke onderdeel zijn van het Plan van Aanpak Kern Brummen. Onttrekkingen bestaan uit investeringen en bijdragen aan de diverse deelgebieden, openbare ruimte in het centrum van Brummen en negatieve grondexploitaties, welke onderdeel zijn van het Plan van Aanpak Kern Brummen.

Grondexploitaties
Op deze bestemmingsreserve staan de geoormerkte Ligt op Groen gelden gereserveerd tot het moment van afsluiten van een complex. Daarnaast dient deze reserve als buffer voor opvang van verlieslatende complexen.

Cultuurvisie
Deze reserve wordt komende 4 jaar ingezet voor kosten uitvoering van de Cultuurvisie (Amendement raad 20 juni 2024), Cultuur verbindt ons allemaal

Opvang bijzondere doelgroepen
Opvangen kosten voor bijzondere doelgroepen, waarvoor geen of onvoldoende rijksuitkering worden ontvangen.

Hervormingsagenda jeugdzorg
Deze reserve wordt ingezet voor een groot pakket maatregelen om de jeugdzorg te verbeteren en financieel houdbaar te krijgen.

Beschermd thuis
Voortzetting beleid beschermd wonen. De uitvoeringskosten die nodig zijn voor het jaarwerkplan Beschermd Thuis, worden onttrokken aan deze reserve.  

Onderwijshuisvesting 
De reserve wordt gevoed vanuit de begroting. De bestemmingsreserve wordt ingezet voor de dekking van uitgaven in onderwijsaccommodaties. 

Reserve plan Eerbeek
Deze reserve wordt ingezet voor procesgeld, cofinanciering en investeringen in het kader van het programma. De reserve kan ook ingezet worden om verliezen binnen het programma Ruimte voor Eerbeek te dekken. 

Omschrijving

Pensioenaanspraken wethouders
Deze voorziening is getroffen om aan de pensioenverplichtingen te kunnen voldoen voor de pensioengerechtigden die op 31-12-2009 nog niet de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt.

Voorziening wachtgeld bestuurders
Ter dekking van kosten van wachtgeld.

Voorziening WW uitkering werknemers
Ter dekking van kosten WW uitkeringen.

Voorziening verlofsparen
Vanaf 2022 is in de nieuwe cao opgenomen dat medewerkers het bovenwettelijke verlof mogen sparen voor later. Het verlofsparen is bedoeld om medewerkers in alle levens- en carrière-fasen in staat te stellen om de werktijd af te stemmen op de eigen behoeften. Volgen de voorschriften (BBV) moet er een voorziening worden getroffen voor het aantal uren dat is aangevraagd. 

Voorziening RVU
Voorziening ter dekking voor toekomstige uitgaven bij RVU (Regeling voor Vervroegde Uittreding) van ambtenaren en WSW medewerkers. De voorziening heeft betrekking op financiële verplichtingen die de organisatie is aangegaan voor de vervroegde uittreding. 

Onderhoud gemeentelijke gebouwen
Op basis van gebouwenbeheersplan (2021-2026) worden de budgetten vastgelegd voor kosten grootonderhoud (incl. klachtenonderhoud). Het gebouwbeheer is opgenomen in de meerjarenplanning. De meerjarenplanning is de basis voor de Programmabegroting.
Het uitvoeren van de diverse groot onderhoudswerkzaamheden aan de gemeentelijke gebouwen, die de gemeente beheert, kent budgettair geen jaarlijks gelijk niveau. Dit wordt veroorzaakt doordat vele onderhoudsmaatregelen een meerjarig karakter hebben, waardoor sterke schommelingen in de budgetbehoefte optreden. Om te voorkomen dat de begroting een jaarlijks wisselend beeld geeft, is de voorziening onderhoud gemeentelijke gebouwen ingesteld. Deze voorziening wordt jaarlijks met een vastgesteld bedrag gevoed en kan, zonder de gemeentelijke exploitatie te beïnvloeden, worden aangewend voor uitgaven ten behoeve van het groot onderhoud. In Brummen wordt het plan 5-jaarlijks geactualiseerd. (zie Par. Kapitaalgoederen).

Voorziening voedselbos
Betreft project in plan Elzenbos. Vanuit de bouwgrondexploitatie Elzenbos is een bijdrage aan dit project geleverd. Vanuit deze voorziening zullen de diverse (aanleg)kosten gedekt worden.

Wegenonderhoud
De wetgeving eist van de wegbeheerders de hen toegewezen wegen volgens goed rentmeesterschap te onderhouden (wegenwet) en maatregelen te nemen die de veiligheid van de weggebruiker waarborgen (wegenverkeerswet). Voor gemeenten is het daarom van belang om de kwaliteit en de onderhoudsbehoefte van het te beheren areaal inzichtelijk te maken.
Voor de financiering van de uitvoering wordt jaarlijks een bedrag toegevoegd aan de voorziening onderhoud wegen. Uit deze voorziening worden het groot onderhoud van de asfalt- en elementenverhardingen bekostigd en ook de oppervlaktebehandelingen (zie Par. Kapitaalgoederen).

Rioolrenovaties
Voor de rioolrenovaties wordt gebruik gemaakt van een voorziening. Deze voorziening is ingesteld om een gelijkmatige belasting van de exploitatie te verkrijgen en daarmee ook een meer gelijkmatige ontwikkeling van de rioolheffing. De ontwikkeling van de stortingen en de gehele ontwikkeling van de toekomstige kosten is in beeld gebracht op basis van het gemeentelijke rioleringsplan (GRP) 2022-2027.  (zie Par. Kapitaalgoederen).

Rioolheffing
Op begrotingsbasis worden de kosten voor rioleringszorg inclusief BTW, overhead, kosten minima, openbare reiniging/straatvegen en rente voor 100% doorberekend aan de burgers. Bij de tariefstelling van de heffing wordt de voorziening ingezet om meerjarig een gelijkmatige tariefstelling te hanteren. Op rekeningsbasis kan het voorkomen dat er vanwege achterblijvende kosten of hogere inkomsten meer dan 100% dekking wordt verkregen.  Dit verschil wordt jaarlijks verrekend met deze voorziening.

Afvalstoffenheffing
Op begrotingsbasis worden de kosten van het ophalen, afvoeren en verwerken van huishoudelijke afvalstoffen inclusief BTW, overhead, kosten minima, openbare reiniging/straatvegen en rente voor 100% doorberekend aan de burgers.  Bij de tariefstelling van de heffing wordt de voorziening ingezet om meerjarig een gelijkmatige tariefstelling te hanteren.  Op rekeningsbasis kan het voorkomen dat er vanwege achterblijvende kosten of hogere inkomsten meer dan 100% dekking wordt verkregen.  Dit verschil wordt jaarlijks verrekend met deze voorziening.