Financiële positie

Op basis van artikel 20 lid 1b en artikel 22 lid 1 van het BBV nemen we voor de jaren t/m 2028 een geprognosticeerde begin- en eindbalans op. 

Het EMU-saldo is een indicator van de gezondheid van de overheidsfinanciën. Aan de omvang van het EMU-saldo zijn Europese normen gesteld (maximaal -3%). Gemeenten dragen bij aan de beheersing van dit saldo. Gemeenten geven hiervoor in de begroting meerjarig inzicht in het EMU-saldo. Sturing op het EMU-saldo is voor gemeenten minder relevant. In de (meerjaren)begroting sturen gemeenten namelijk op basis van het baten- en lastenstelsel. Het EMU-saldo gaat uit van ontvangsten en uitgaven berekend op transactiebasis.

Op 23 maart 2023  is de Nota Investerings- en Afschrijvingsbeleid door de raad vastgesteld. De doelstelling van deze nota is het formuleren van beleid en vastleggen van uniforme regels voor:
- (Het aangaan van) investeringen;
- Activeren van activa;
- Waarderen van activa;
- Afschrijven van activa.
Investeringen worden vastgesteld door de gemeenteraad. Dit gebeurt door hiervoor een bedrag in de programmabegroting (of in een begrotingswijziging) op te nemen. Bij de noodzaak tot doorschuiven van investeringskredieten langer dan 2 jaar wordt hiervoor een afzonderlijk voorstel aan de raad voorgelegd ter besluitvorming.

Bij het vaststellen van deze begroting wordt de 1e jaarschijf 2025 beschikbaar gesteld. Voor het jaar 2025 zijn onderstaande investeringen opgenomen. Zoals vastgelegd in de Nota Investerings- en Afschrijvingsbeleid start de afschrijving op 1 januari van het jaar volgend op het jaar waarin het actief gereed is c.q. verworven wordt. (In de Programmabegroting wordt uitgegaan van het jaar T +1).

Investeringen met economisch nut waarvoor een heffing wordt geheven

Gemeentelijk Programma Water en Riolering 2023-2027 (nrs. 1 en 2)
Investeringen voor rioleringsprojecten zijn opgenomen in het Gemeentelijk Programma Water en Riolering 2023-2027. Dit plan beschrijft op hoofdlijnen hoe richting wordt gegeven aan de rioleringszorg in de gemeente. Het betreft een strategie voor de lange termijn. In het plan is vastgelegd welke personele en financiële middelen er nodig zijn om de strategie te kunnen realiseren.

Vervanging ondergrondse containers (nr 3)
conform het vervangingsschema worden in 2025 ondergrondse containers vervangen.

Investeringen met economisch nut, overig

Brandweerkazerne Brummen, verbouw voorgevel 2025 (nr 4)
Uit nader onderzoek van de VNOG blijkt dat de 3 deuren niet hoog genoeg zijn voor de nieuwe voertuigen. Dit betekent dat de voorgevel verbouwd moet worden.

Vervangingsinvestering automatisering (I&A) 2025 (nr 5)
Voor de vervanging van de huidige hard- en software is jaarlijks een investeringskrediet nodig van € 150.000. 

Vervanging 3 Nissans 2025 (nr 6)
Conform het vervangingsschema worden de huidige auto's in 2025 vervangen.

Vervanging luchtbehandelingskast gebouw Kollergang 14 (WerkFit) 2025 (nr 7)
Vanuit milieueisen moet de luchtbehandelingskast vervangen worden.

Vervanging kleine zoutstrooier 2025 (nr 8)
Conform het vervangingsschema wordt de huidige vervangen.

Vervanging brandmeldinstallatie de Bhoele nr 9)
Om te blijven voldoen aan de wettelijke voorschriften moet er een nieuwe brandmeldinstallatie worden geïnstalleerd.

Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut

Vervanging/rehabilitatie wegen 2024 (nr 10)
Op basis van het vastgestelde beheerplan wegen 2020-2024 is voor het jaar 2025 een investering opgenomen.

Herinrichting omgeving Coldenhovenseweg en Poelkampstraat 2025 (nr 11)
In het kader van het provinciale inpassingsplan Folding Boxboard wordt de omliggende infrastructuur aangepast en vernieuwd om aan te sluiten op het nieuwe plan en de leefbaarheid te vergroten. Zo worden de fietsroutes herkenbaar en veiliger met een hogere belevingswaarde. Ook wordt de Eerbeekse beek zichtbaar gemaakt in de Volmolenweg en de Coldenhovenseweg.  De kosten hiervoor worden verrekend in overeenstemming met de geldende samenwerkingsovereenkomst Folding Boxboard vanuit het Programma Eerbeek Loenen 2030. Naast de gemeente investeren ook het waterschap en de provincie in het project.  

Aanleg nieuwe toegangsweg FOLBB 2025 (nr 12)
In het kader van het inpassingsplan Folding Boxboard wordt een nieuwe toegangsweg aangelegd naar het fabrieksterrein van Folding Boxboard. Deze weg komt langs ‘t Haagje te lopen. Deze toekomstige weg moet zorgen voor een conflictvrije toegang naar het fabrieksterrein waarbij vooral fiets- en voet verkeer worden gescheiden van het vrachtverkeer. Verder voorkomt de nieuwe weg overlast op de omliggende wegen zoals de Volmolenweg en de Coldenhovenseweg. Naast de nieuwe weg wordt ook het park langs ‘t Haagje heringericht. Kosten hiervoor worden verrekend in overeenstemming met de geldende samenwerkingsovereenkomst Folding Boxboard vanuit het Programma Eerbeek Loenen 2030. Hierbij komt de volledige investering vanuit het provinciaal budget.   

Herinrichting openbare ruimte Spoorzone Eerbeek 2025 (nr 13)
Met de herinrichting van het Stationsgebied in Eerbeek wordt deze locatie weer nieuw leven ingeblazen. Onder de Spoorzone vallen het Elis Ligtlee plein, de Stationsstraat en een deel van het Beekpad.  Door de opwaardering van de openbare ruimte in het stationsgebied Eerbeek brengen we de belevingswaarde rond het station terug. Ook zorgen we voor een goede fiets- en voetverbinding met het toekomstige Burgersterrein. Door bij deze herinrichting ook direct de kenmerken mee te nemen van een Toeristische Opstap Punt Veluwe, dragen we bij aan de verspreiding van het toerisme over de Veluwe en voegen we een bezoekersmotief toe aan het dorp Eerbeek. 

Herinrichting Burgemeester Dekkerplein 2025 (nr 14)
Het huidige parkeerterrein moet onder andere wegens verbouwplannen van de supermarkt Jumbo opnieuw worden heringericht. Jumbo levert een bijdrage in het realiseren van 15 nieuwe parkeerplaatsen. Daarnaast wordt rekening gehouden met de ontwikkelingen rond de voormalig Wilhelminaschool. 

Vervanging armaturen in led-verlichting 2024 (nr 15)
Betreft een project van 5 jaren (t/m 2027) om ruim 1.700 armaturen te gaan vervangen door led-verlichting welke tevens gedimd kan worden. 

Hieronder de geplande investeringen voor de jaren 2026 tot en met 2028.

Reserves en voorzieningen vormen een belangrijk onderdeel van de vermogenspositie van de gemeente Brummen. In september 2024 is de Nota reserves en voorzieningen gemeente Brummen 2024 door de raad vastgesteld.
Bij de begroting wordt de verwachte ontwikkeling van de reserves en voorzieningen aangegeven. Het daadwerkelijke verloop van de reserves en voorzieningen wordt jaarlijks inzichtelijk gemaakt in de jaarstukken.

De nota geeft het onderscheid tussen reserves en voorzieningen weer.
Reserves behoren tot het eigen vermogen en zijn vrij besteedbaar. De gemeenteraad kan besluiten voor een bepaald doel bestemmingsreserves te vormen en kan deze bestemming te allen tijde wijzigen.

Voorzieningen behoren tot het vreemd vermogen en zijn niet vrij besteedbaar. Zij moeten worden aangewend voor het doel waarvoor zij in het leven zijn geroepen. Voorzieningen worden gevormd ten laste van het programma. De aanwending komt vervolgens ten laste van de gevormde voorziening. Een voorziening moet de omvang hebben van de betreffende verplichting/risico.

Algemene reserve
Deze reserve is enerzijds benodigd om risico’s op te vangen en daarnaast bedoeld voor de financiering van incidentele uitgaven en het egaliseren van overschotten of opvangen van tekorten in de exploitatie. 

Rekeningresultaat
In het raadsvoorstel/-besluit bij de jaarstukken wordt door de raad bepaald hoe het resultaat bestemd wordt. Standaard wordt het resultaat verrekend met de algemene reserve.

Behoedzaamheidreserve
De reserve wordt gebruikt om de risico's en tegenvallers vanuit het scherper ramen en om de financiële nadelen van accresbijstellingen (positieve dan wel negatieve bijstellingen als gevolg van wijzigingen in rijksuitgaven) in de circulaires van het gemeentefonds (deels) te dekken. 

Toerisme en Recreatie
Deze bestemmingsreserve is gericht op een versterking van de toeristische recreatieve sector. Daarbij gaat het om infrastructurele maatregelen, lokaal gastheerschap, promotie en marketing en de cofinanciering van passende initiatieven. Vanaf 2023 wordt weer 25% van de opbrengst aan de reserve toegevoegd.
De bestaande jaarlijkse structurele lasten voor het versterken van het toeristisch karakter van de gemeente worden aan deze reserve onttrokken.
Verder kunnen incidentele bijdragen uit deze reserve worden bekostigd.

Duurzaamheid
De reserve wordt gevoed vanuit de begroting. Vanuit deze reserve worden projecten in het kader van klimaat en duurzaamheid gedekt.

Ligt op Groen
De reserve wordt gevoed door bijdrages uit woningbouwinitiatieven. We innen deze bijdrages via grondexploitaties of anterieure overeenkomsten, (conform de Grondexploitatiewet). In de Structuurvisie (ROV) Ligt op Groen uit 2006 staan de contouren van dit fonds.
In de Nota Grondbeleid van januari 2006 heeft de gemeenteraad het fonds Ligt op Groen bekrachtigd.
Met de beschikbare middelen uit het fonds Ligt op Groen worden duurzame en  groene projecten uitgevoerd samen met de inwoners en ondernemers in Brummen. De projecten zijn passend binnen de uitgangspunten van de reserve, zoals verwoord in het uitvoeringsprogramma ‘De schop in de grond’. 

Grondexploitaties
Op deze bestemmingsreserve staan de geoormerkte Ligt op Groen gelden gereserveerd tot het moment van afsluiten van een complex. Daarnaast dient deze reserve als buffer voor opvang van verlieslatende complexen.

Corona
Deze reserve wordt komende 4 jaar ingezet voor kosten uitvoering van de Cultuurvisie (Amendement raad 20 juni 2024)

Kosten opvang ontheemden
Met deze reserve worden de kosten van de Flexwoningen en de openbare ruimte gedekt. Daarnaast worden de meerkosten Participatiewet en Inburgering gedekt.

Hervormingsagenda jeugdzorg
Deze reserve wordt ingezet voor een groot pakket maatregelen om de jeugdzorg te verbeteren en financieel houdbaar te krijgen.

Onderwijshuisvesting 
Deze bestemmingsreserve wordt gevormd uit het verschil tussen de algemene uitkering uit het gemeentefonds, bestemd voor onderwijs en de lasten en baten die kunnen worden toegerekend aan het onderwijs. De bestemmingsreserve wordt ingezet voor de dekking van uitgaven in onderwijsaccommodaties. 

Reserve plan Eerbeek
Deze reserve wordt ingezet voor procesgeld, cofinanciering en investeringen binnen het programma. De reserve kan ook ingezet worden om verliezen binnen het programma Ruimte voor Eerbeek te dekken. In het jaar 2025 wordt 75% van de ontwikkelkosten PAKhuis uit deze reserve gedekt. Bedrag is € 150.000.

Pensioenaanspraken wethouders
Deze voorziening is getroffen om aan de pensioenverplichtingen te kunnen voldoen voor de pensioengerechtigden die op 31-12-2009 nog niet de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt.

Voorziening wachtgeld bestuurders
Ter dekking van kosten van wachtgeld.

Voorziening WW uitkering werknemers
Ter dekking van kosten WW uitkeringen.

Voorziening verlofsparen
Vanaf 2022 is in de nieuwe cao opgenomen dat medewerkers het bovenwettelijke verlof mogen sparen voor later. Het verlofsparen is bedoeld om medewerkers in alle levens- en carrière-fasen in staat te stellen om de werktijd af te stemmen op de eigen behoeften. Volgen de voorschriften (BBV) moet er een voorziening worden getroffen voor het aantal uren dat is aangevraagd. 

Afloopkosten complex Elzenbos
Na verwachting wordt deze voorziening, na verkoop van alle kavels in 2024, volledig ingezet en afgesloten.

Onderhoud gemeentelijke gebouwen
Op basis van gebouwenbeheersplan (2021-2026) worden de budgetten vastgelegd voor kosten grootonderhoud (incl. klachtenonderhoud). Het gebouwbeheer is opgenomen in de meerjarenplanning. De meerjarenplanning is de basis voor de Programmabegroting.
Het uitvoeren van de diverse groot onderhoudswerkzaamheden aan de gemeentelijke gebouwen, die de gemeente beheert, kent budgettair geen jaarlijks gelijk niveau. Dit wordt veroorzaakt doordat vele onderhoudsmaatregelen een meerjarig karakter hebben, waardoor sterke schommelingen in de budgetbehoefte optreden. Om te voorkomen dat de begroting een jaarlijks wisselend beeld geeft, is de voorziening onderhoud gemeentelijke gebouwen ingesteld. Deze voorziening wordt jaarlijks met een vastgesteld bedrag gevoed en kan, zonder de gemeentelijke exploitatie te beïnvloeden, worden aangewend voor uitgaven ten behoeve van het groot onderhoud. In Brummen wordt het plan 5-jaarlijks geactualiseerd. (zie Par. Kapitaalgoederen).

Voorziening voedselbos
Betreft project in plan Elzenbos. Vanuit de bouwgrondexploitatie Elzenbos is een bijdrage aan dit project geleverd. Vanuit deze voorziening zullen de diverse (aanleg)kosten gedekt worden.

Wegenonderhoud
De wetgeving eist van de wegbeheerders de hen toegewezen wegen volgens goed rentmeesterschap te onderhouden (wegenwet) en maatregelen te nemen die de veiligheid van de weggebruiker waarborgen (wegenverkeerswet). Voor gemeenten is het daarom van belang om de kwaliteit en de onderhoudsbehoefte van het te beheren areaal inzichtelijk te maken.
In 2019 heeft er een weginspectie van het gemeentelijk wegenbestand plaatsgevonden en is een beheerplan wegen opgesteld voor de jaren 2020-2024. Op basis van de resultaten van de weginspectie en het beheerplan wordt de onderhoudsplanning opgesteld.
Voor de financiering van de uitvoering wordt jaarlijks een bedrag toegevoegd aan de voorziening onderhoud wegen. Uit deze voorziening worden het groot onderhoud van de asfalt- en elementenverhardingen bekostigd en ook de oppervlaktebehandelingen (zie Par. Kapitaalgoederen).

Straatverlichting
Deze voorziening is in 2024 vervallen.

Rioolrenovaties
Voor de rioolrenovaties wordt gebruik gemaakt van een voorziening. Deze voorziening is ingesteld om een gelijkmatige belasting van de exploitatie te verkrijgen en daarmee ook een meer gelijkmatige ontwikkeling van de rioolheffing. De ontwikkeling van de stortingen en de gehele ontwikkeling van de toekomstige kosten is in beeld gebracht op basis van het gemeentelijke rioleringsplan (GRP) 2022-2027.  (zie Par. Kapitaalgoederen).

Rioolheffing
Op begrotingsbasis worden de kosten voor rioleringszorg inclusief BTW, overhead, kosten minima, openbare reiniging/straatvegen en rente voor 100% doorberekend aan de burgers. Bij de tariefstelling van de heffing wordt de voorziening ingezet om meerjarig een gelijkmatige tariefstelling te hanteren. Op rekeningsbasis kan het voorkomen dat er vanwege achterblijvende kosten of hogere inkomsten meer dan 100% dekking wordt verkregen.  Dit verschil wordt jaarlijks verrekend met deze voorziening.

Afvalstoffenheffing
Op begrotingsbasis worden de kosten van het ophalen, afvoeren en verwerken van huishoudelijke afvalstoffen inclusief BTW, overhead, kosten minima, openbare reiniging/straatvegen en rente voor 100% doorberekend aan de burgers.  Bij de tariefstelling van de heffing wordt de voorziening ingezet om meerjarig een gelijkmatige tariefstelling te hanteren.  Op rekeningsbasis kan het voorkomen dat er vanwege achterblijvende kosten of hogere inkomsten meer dan 100% dekking wordt verkregen.  Dit verschil wordt jaarlijks verrekend met deze voorziening.