Programma 1 Bestuur en Veiligheid

G.J.M. van Rumund

De komende jaren  blijven we verder werken aan het versterken van onze bestuurskracht. Dat doen we met als doel om ons dienstverlening en voorzieningenniveau op peil te houden en de inwoners zo goed als mogelijk te bedienen.. Daarnaast is versterking ook nodig om beter in positie te komen in de opgaven die de aanwezigheid van de papierindustrie in Eerbeek met zich meebrengt. De uitvoering van deze bestuurskrachtversterking loopt langs vijf ontwikkelsporen:

1. Politiek-bestuurlijk samenspel
2. De organisatieontwikkeling
3. De aanwezigheid van de papierindustrie
4. Brummen en de regio
5. Draagvlak binnen de gemeente

Deze ontwikkeling overlapt meerdere raadsperioden en loopt tot 2030. De ontwikkelmonitor Bestuurskracht waar de gemeente Brummen in samenwerking met de provincie Gelderland aan heeft gewerkt is inmiddels afgerond. In de raadsperiode 2022-2026 staan de doelen, acties en mijlpalen uit fase twee van het ontwikkelplan centraal. We volgen de uitvoering en bepalen jaarlijks of we nog op koers liggen, afronding van de ontwikkelmonitor betekent namelijk niet dat dit onderwerp klaar is.

Versterking Bestuurskracht
In 2021 heeft de raad ingestemd met de oplossingsrichting van het ontwikkelplan om de bestuurskracht van de gemeente de komende jaren te versterken. Doel was en is om college en raad samen en met meer focus te laten werken aan de opgaven waar Brummen voor staat. Dit altijd in verbinding met de partners in de kernen en in de regio. Brummen is sinds 2023  goed aangehaakt bij de regionale samenwerkingsverbanden. Er is volop inzet bij de Regio Stedendriehoek én de samenwerkingsverbanden in het sociaal domein. Daarnaast is Brummen aangehaakt bij de Regiodeals in de Stedendriehoek en ook de Regiodeal Veluwe en ook in 2025 en verder blijft de gemeente zich inzetten om via de regiodeals meer lokale opgaven gerealiseerd te krijgen.

In 2023 heeft de raad extra budget beschikbaar gesteld om met deze vraagstukken aan de slag te gaan. De capaciteit van de strategische adviseurs is inmiddels versterkt. Door middel van een leerprogramma en het beter benutten van integrale afstemmingen intern en extern is het strategisch vermogen verder verstevigd.  Met een training werken voor de politiek in een politiek bestuurlijke omgeving zijn de strategen in Brummen getraind om meer strategisch te werk te gaan. De grote opgaven (Eerbeek-Loenen 2030, visie op sociale basis, omgevingsvisie en klimaat & duurzaamheid) zijn in samenhang opgepakt en worden meer strategisch op elkaar afgestemd. Deze manier van werken krijgt de komende jaren verder vervolg. 

Toekomstvisie/bestuurlijke toekomst Brummen
In het coalitieakkoord staat de ambitie beschreven om de toekomstvisie 2030 te actualiseren. Een vernieuwde toekomstvisie moet een looptijd krijgen tot 2035. In maart 2024 heeft de raad echter het voorstel aangenomen om eerst een onderzoek te gaan doen naar de bestuurlijke toekomst van onze gemeente. Dit onderzoek krijgt voorrang op de nog vast te stellen toekomstvisie.

In maart 2025 is het onderzoeksrapport naar de bestuurlijke toekomst van de gemeente opgeleverd. In dit onderzoeksrapport staat de volgende kernvraag centraal: ‘Met welk toekomstscenario wordt het beste richting gegeven aan de ontwikkeling van het bestuur en de organisatie op langere termijn, waardoor minimaal het huidige dienstverlening- en voorzieningenniveau van onze inwoners langdurig wordt gewaarborgd?’’ In dit onderzoek werden verschillende scenario’s meegenomen.

In april 2025 heeft de raad besloten om een tweede fase van het onderzoek naar de bestuurlijke toekomst in gang te zetten. Scenario 4A (herindelen als geheel met één andere gemeente) is het best passende scenario voor alle toekomstige uitdagingen. Er wordt onderzocht in hoeverre Rheden of Zutphen in dit scenario een potentiële partner kan zijn. Daarnaast wordt een tweede gesprek gevoerd met Voorst en Apeldoorn. Eind 2025 neemt de raad een besluit over deze tweede fase van het onderzoek.

Geen financiële ontwikkelingen.

G.J.M. van Rumund
Y. Cegerek

Als gemeente zijn we onderdeel van de lokale samenleving. We willen met inwoners, organisaties, ondernemers en wijk- en dorpsraden bespreken welke opgaven er zijn en welke oplossingen we samen kunnen realiseren. Door met inwoners en instanties uit een bepaald gebied meer samen te werken, ligt de focus niet op één specifiek onderdeel, maar op de samenhang van opgaven. Zo werken we aan vertrouwen tussen gemeente en samenwerkingspartners. Een opgave hierbij is het bereiken van de stille meerderheid. Bij participatie gaat het om samenwerken en de wisselwerking met inwoners. Als gemeentebestuur is het onze taak alle belangen te wegen die dat met zich meebrengt. Ook de belangen die zich niet (kunnen) laten horen in het proces.

Voor veel inwoners is de gemeente de meest nabije overheid. Voor leefbaarheid vinden we dat ook belangrijk. Inwoners moeten makkelijk ‘binnenstappen’ en vragen kunnen stellen. In dit opzicht willen we de 1-loket gedachte uit de Omgevingswet in de gemeente Brummen goed vormgeven. Concreet betekent dat een goed contact met andere overheden zoals provincie, waterschap en omgevingsdiensten.

Het vertrouwen in overheden is laag. Dat blijkt onder meer uit de vele proteststemmen bij recente verkiezingen voor Provinciale Staten en Tweede Kamer. Maar ook uit de lagere opkomst bij de Gemeenteraadsverkiezingen in 2022. Raadsleden, burgemeester, wethouders en ambtenaren werken echter keihard om juist voor inwoners goede dingen te doen. Daar zou juist veel vertrouwen in moeten zijn.  Dat vertrouwen willen we daarom graag terugwinnen. Dat begint met toegankelijk en aanspreekbaar zijn. Wat ons betreft worden raadsleden, het college van B&W en ambtenaren daarom nog veel zichtbaarder in de samenleving. 

Projecten Gebiedsgericht Werken
In 2024 is de visie Gebiedsgericht (samen)werken vastgesteld. In lijn hiermee worden in 2025 drie gebiedsgerichte projecten uitgevoerd in - in totaal - zes buurten. Doel van deze projecten is om uitvoering van opgaven optimaal te laten aansluiten bij behoeften van inwoners en mogelijkheden in het gebied. En om koppelkansen te identificeren ten behoeve van de leefbaarheid in een buurt, de samenwerking met partners te versterken en om initiatieven en inzet van inwoners te stimuleren. In 2026 wordt deze lijn verder voortgezet en eind 2026 volgt een evaluatie van de werkwijze. 

Jaarplan griffie 2025
Op 17 april 2025 heeft uw raad het Jaarplan Griffie 2025 vastgesteld. De uitbreiding van de formatie die daarin is opgenomen, bedraagt structureel € 45.000 aan extra lasten.

Verhoging vergoeding raadsleden 2024
Per 1 januari 2024 is de vergoeding voor raads- en commissieleden met 5,4% gestegen. Daarnaast is de onkostenvergoeding verhoogt met 14,5%. Dit betekent een structurele toename van de lasten van € 40.000. Hiervan is ook al melding gemaakt in de tweede bestuursrapportage 2024, maar was nog niet verwerkt in de programmabegroting 2025-2028.

Regio Stedendriehoek
De regio Stedendriehoek heeft haar meerjarenbegroting aangescherpt waardoor er een lagere inwonersbijdrage wordt gevraagd. Het gaat voor Brummen om € 12.000 aan structurele lasten.

Projecten Gebiedsgericht Werken
Het eerste project van 2025 loopt, het tweede en derde moeten nog opgestart worden. Dat maakt het lastig om nu al een oordeel te vormen over een structureel budget. Vanaf eind 2025 zijn projectevaluaties beschikbaar en kunnen we dit bij een volgende perspectiefnota beter onderbouwen. Voor nu wordt voorgesteld om ook in 2026 een incidenteel budget op te nemen. Op basis van de huidige (verwachte) uitgaven volstaat een budget van € 30.000.

G.J.M. van Rumund

Over het algemeen mogen wij ons in de gemeente Brummen gelukkig prijzen met een veilige gemeente. Er is een goede samenwerking met het politieteam waaronder de drie wijkagenten. Binnen onze grenzen is er sprake van een goede sociale controle. De lijnen zijn kort tussen gemeente, SWB, politie en brandweer, organisaties en instellingen.

Belangrijke spelers op het gebied van veiligheid zijn natuurlijk de politie en de brandweer. De politie wordt bekostigd door de Rijksoverheid en de brandweer via de gemeentelijke bijdrage aan de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland.

De gemeente Brummen scoort over het algemeen beter dan het landelijke gemiddelde op klassieke veiligheidsindicatoren zoals geweldsmisdrijven, diefstal uit woningen en vernielingen in de openbare ruimte. Minder zichtbaar in de veiligheidsindicatoren zijn de ondermijnende criminaliteit en de cybercriminaliteit. De aanpak van ondermijning en de georganiseerde criminaliteit vraagt om een goed georganiseerde en samenwerkende overheid. Daarom besteden we aandacht aan bewustwording en aan het op orde hebben van beleid, regelgeving en onze eigen systemen.

De afgelopen jaren krijgt ondermijning steeds nadrukkelijker onze aandacht. In het Integraal Veiligheidsplan 2024-2028 is ondermijnende criminaliteit als prioriteit opgenomen met daarbij specifiek aandacht voor productie, handel en gebruik van drugs, zorgfraude en mensenhandel. 

Om de aanpak van en samenwerking op ondermijning in de gemeenten in IJsselstreek verder te intensiveren is in Q4 2024 projectleider/coördinator ondermijning aangesteld. Deze persoon is de verbindende schakel tussen districtsniveau en lokaal niveau. Als verbindende schakel stemt zij af met de collega’s van Openbare Orde en Veiligheid om richting te geven aan bovengenoemde prioriteit.

ODVeluwe
De bijdrage aan de Omgevingsdienst Veluwe (ODVeluwe) valt hoger uit door de effecten van werken onder de omgevingswet, zoals aanvullende bodemtaken, focus op toezicht, meldingen en externe veiligheid. Dit zijn wettelijk verplichte taken. Om de consequenties voor de deelnemende gemeentes te beperken, heeft de ODVeluwe besloten om lonen niet volledig te indexeren, de uitvoering op de provinciale bodemtaken te halveren en het aantal fte in overheadtaken te reduceren.

VNOG
De hogere bijdrage van de VNOG bestaat uit het deel inflatie op loonkosten en een bijdrage in de facilitaire kosten voor de kazernes.