Financiële Hoofdlijnen

In dit hoofdstuk presenteren we de financiële hoofdlijnen van deze Perspectiefnota.

Onderstaande tabellen geven het saldo en het structurele saldo weer. De beginstand is de Programmabegroting 2024-2027 zoals die in november 2023 is vastgesteld. Tegelijkertijd is de eerste begrotingswijziging aangenomen. In april heeft de raad ingestemd met het verwerken van scenario 1 van de ombuigingsopties in de Perspectiefnota 2025-2028. Deze is telkens apart gespecificeerd in dit document. Daarnaast wordt er een onderscheid gemaakt tussen wijzigingen met een externe oorzaak (autonome ontwikkelingen) en nieuwe beleidsvoorstellen.

De eerste tabel geeft het pure saldo weer. Dit zijn zowel de structurele als de incidentele inkomsten en uitgaven. In de tweede tabel zijn alleen de structurele inkomsten en uitgaven weergegeven. De provincie is, als toezichthouder, met name geïnteresseerd in het structurele perspectief.

Het meerjarenperspectief in de Programmabegroting 2024-2027 was weinig florissant voor de gemeente Brummen. Zowel het pure saldo als het structurele meerjarenperspectief lieten in 2026 en 2027 een fors tekort zien. Sinds het vaststellen van de begroting zijn er veel nieuwe ontwikkelingen geweest.

De afgelopen maanden is gewerkt aan de ombuigingsopties. Dit heeft geresulteerd in de verwerking van scenario 1 in deze Perspectiefnota. Per saldo levert dit een voordeel op van ongeveer € 2,2 miljoen. In de oude meerjarenraming was in 2028 nog geen rekening gehouden met indexatie van de loonsom. Deze  stijging wordt opgevangen door het scherper ramen in scenario 1. Per saldo is het voordeel in dit jaar dus lager.

Er zijn ook een aantal grote autonome ontwikkelingen. De gemeenschappelijke regelingen (VNOG, ODVeluwe, GGD, PlusOV en Tribuut) hebben hun begrotingen opgesteld. Dit betekent dat in diverse programma's een nadeel verwacht wordt.

Daarnaast leiden kostprijsonderzoeken bij Wmo en Jeugdzorg ook tot mogelijke kostenstijgingen. Het onderzoek naar de reële kostprijs voor de Wmo is al ver gevorderd. De kosten nemen daardoor toe. Bij jeugdzorg zijn vergelijkbare risico's.

Vanwege een toename van het aantal uitkeringsgerechtigden vallen de kosten voor de Participatiewet hoger uit. Door de financieringssystematiek van het Rijk (gebundelde uitkering, of BUIG) duurt het twee jaar voordat de gemeente wordt gecompenseerd voor die toename. Om het tijdelijke tekort te dekken wordt voorgesteld een onttrekking te doen uit de reserve opvang ontheemden. Zodra het aantal uitkeringsgerechtigden weer afneemt, kunnen de overschotten worden ingezet om de reserve weer aan te vullen.

De algemene uitkering valt als gevolg van de september- en decembercirculaire hoger uit. Daarnaast is besloten om de opschalingskorting af te schaffen. Hoewel dit een voordeel oplevert, resteert er nog steeds een forse korting op het gemeentefonds. Bovendien heeft het Rijk besloten om de nieuwe normeringssystematiek op basis van het Binnenlands Bruto Product (BBP) met twee jaar te vervroegen. Voor 2024 wordt het resulterende tekort volledig gecompenseerd, voor 2025 slechts voor de helft.

In deze Perspectiefnota zijn ook een aantal posten als pro memorie (PM) opgenomen. Dit betekent dat al wel duidelijk is dat er een ontwikkeling zal zijn, maar dat nog niet valt in te schatten welke omvang het zal hebben. Dit kan afhankelijk zijn van nader onderzoek, uitwerking of verdere besluitvorming.

In de volgende tabel staan de verschillende ontwikkelingen van de Perspectiefnota 2025-2028 gespecificeerd. Dit is een uitsplitsing van de eerste tabel hierboven.

Per ontwikkeling is aangegeven welke programma het betreft en of een ontwikkeling structureel (S), dan wel incidenteel (I) is. De individuele ontwikkelingen zijn nader toegelicht in de programma's.

Aldus vastgesteld in de openbare raadsvergadering van 20 juni 2024.

De gemeenteraad van Brummen,

M.E.A. Knook                         G.J.M. van Rumund
griffier                                        voorzitter